Hukukun Tanımı

Suç oluşturan fiil ve davranışların neler olduğunu, bu fiilleri işleyenlere ne gibi müeyyideler uygulanacağını gösteren hukuk kurallarının tümüdür.

İŞ HUKUKU

• İşçi-işveren ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarını inceleyen hukuk dalıdır.
• 4857 sayılı İŞ KANUNU ise 22.05.2003 tarihlidir. 2821 sayılı Sendika Kanunu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu 1938 yılında yürürlüğe girmiştir.

İŞ HUKUKU UNSURLARI:

• HİZMET SÖZLEŞMESİ (İşçi-İşveren)
• SENDİKALAR
• TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
• GREV VE LOKAVT

İş Hukukunun Konusu

• İş hukuku işçi ile işveren ve bunlarla devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen ve inceleyen hukuk dalıdır.
• İşçinin, işverene gerek hukuksal ve gerekse ekonomik yönden bağımlı olması, dolayısıyla korunması ihtiyacı doğmuştur.
• İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi, hizmet veya mal üretimine yönelik olabilir.
• İş hukuku çalışanların ihtiyacı olarak ortaya çıktığı ileri sürülebilir.

İŞÇİ VE İŞVEREN TANIMI

• Madde 2. – Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren, işçi ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir. İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir.
• Alt işveren işi, temel işi yapan işverende almış olmalıdır. İş; üretime ilişkin yardımcı işlerden ya da uzmanlık gerektiren işlerden olmalıdır. İş, asıl işverenin işyerin de yapılmalıdır. İşçiler sadece bu işyerinde çalıştırmalıdır.

İŞ HUKUKUNDA İŞÇİ

• Bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığında çalışan kişiye işçi denir. Bunun için bir işçinin;
• İşin hizmet akdine dayanarak görülmesi
• Herhangi bir işte çalışması
• Ücret karşılığında çalışması
• İşveren bağlı olarak çalışması

İŞ HUKUKUNDA İŞVEREN

• Başka birisini istihdam eden kimse veya hizmet akdinde ücret ödeme borcu altına giren kimseye denir. İş kanunu; “işverenş işçi çalıştıran gerçek ya da tüzel kişi olarak” tanımlar. Sendikalar kanunda ise “işçi sayılan kimseleri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye ve tüzel kişiliği olmayan kamu kuruluşuna” denir.
• İşçi çalıştırma
• Hizmetinde çalıştırma

İŞ HUKUKU

İŞVEREN VEKİLİ

• İş Kanununa göre işyerinde işveren adına hareket eden işin ve işyerinin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir. Veya işletmenin bütününü sevk ve idareye yetkili olan kimselere işveren vekili denir.
• Temsil yetkisi
• Yönetim görevi

İŞYERİNDE EŞİTLİK

MADDE 5. EŞİT DAVRANMA İLKESİ

• İşveren esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmi süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz.
• İş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayırım yapılamaz.
• İşveren biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.

İŞ HUKUKU

HİZMET AKDİ

• Bir kimsenin İş Kanunu bakımından işçi olarak nitelendirebilmesinin en önemli şartı hizmet akdi ile çalışmasıdır. Borçlar kanununda “Hizmet akdi bir mukaveledir ki, onunla işçi muayyen veya gayrımuayyen bir zamanda hizmet görmeyi ve iş sahibi de ona bir ücret vermeyi taahhüd eder.” Anayasa mahkemeside bir kararında “… bir kimsenin ücret karşılığında belirli veya belirsiz bir süre için hizmet görmeyi, hizmetini iş sahibinin elinde bulundurmaya ve iş sahibinin de ona bir ücret vermeyi üstüne alması olarak tanımlar. Yani taraflardan birinin bağımlı çalışmayı diğerinin de buna karşılık ücret ödemesi gerekir. Hizmet akdinin oluşabilmesi için 3 unsurun bulunması gerekir;
• İş
• Ücret
• Bağımlılık

İŞYERİNİN VEYA BİR BÖLÜMÜNÜN DEVRİ

• Madde 6. – İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.
• Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür.

GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ

• Madde 7. – İşveren, devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçiyi; holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı bir başka bir işyerinde veya yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırması koşuluyla bir bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devrettiğinde geçici iş ilişkisi gerçekleşmiş olur.
• Geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemek üzere yazılı olarak yapılır, gerektiğinde en fazla iki defa yenilenebilir.

İŞ SÖZLEŞMESİ

• İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tabi değildir.
• Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.
• Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışa süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür.