Çek Nedir?
Çek ticari hayatta ödeme aracı olarak kullanılan ve Türk Ticaret Kanunu’nda sınırlı sayıda belirlenmiş olan kambiyo senetlerinden biridir. Çekin tahsili bakımından İcra ve İflas hukukumuzda kambiyo senetlerine özgü takip yolları, haciz yolu (İİK 168-170b) ve iflas yolu (İİK 171 vd.) ile olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Alacağın kambiyo senetlerine özgü takip yolu ile takip edilmesi bakımından bazı şartlar gereklidir.
Çek Alırken Nelere Dikkat Etmeli?
Çekte bulunması kanunen zorunlu olan bazı kayıtlar öngörülmüştür. Şayet çek bu kayıtları ihtiva etmiyor ise geçersizdir. Bu nedenle çek alırken çek sözcüğünün bulunup bulunmadığını, belirli bir miktarın kayıtsız şartsız ödenmesi konusunda havaleyi içerip içermediğini, muhatap, düzenleme tarihinin bulunması ve düzenleyenin imzasını ihtiva etmesine muhakkak dikkat etmeniz gerekir. Ayrıca TTK /780-1’e yapılan eklemeler ile banka tarafından verilen seri numarası ile karekod çekin mutlaka ihtiva etmesi gereken zorunlu unsurlar arasına dahil edilmiştir. Fakat yabancı bankalar tarafından bastırılan çekler bu zorunluluktan muaf tutulmuştur.
Bu hususta detaylı bilgi ve hukuki destek için Ankara Avukat Onur Yusuf ÜREGEN ile iletişime geçmenizi öneririz.
Karşılıksız Çek
Karşılıksız çeklerde çek yaprağı başına bankanın sorumluluğu;
Karşılığı hiç bulunmayan bir çek var ise ve çek bedeli 1000 tl veya üzeri ise, 1000tl, şayet bu meblanın altında ise çek bedelini muhatap banka meşru hamile ödemekle yükümlüdür.
Karşılıksız çekten dolayı cezai sorumluluk; Karşılıksız çekten dolayı Cezai Yaptırım uygulanabilmesi için
- Şeklen tam birçek bulunmalıdır.
- Çek ibraz süresi içinde bankaya ibraz edilmiş olmalıdır. (ibraz sürelerinin ne olduğu hususunda Ankara Avukat Onur Yusuf Üregen’den destek alabilirsiniz.
- Çek, İbraz günü tamamen veya kısmen karşılıksız çıkmalıdır.
- Karşılıksızdır olgusu tespit ettirilmiş olmalıdır.
- Çekin hamili şikayette bulunmalıdır.
Bu hususta 6728 sayılı kanunun 63. maddesi ile Çek Kanunun 5. maddesi hükümleri dolayısı ile çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında hamilin şikayet üzerine, her bir çekle ilgili larak 1500 güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak hükmolunacak adli para cezası çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, çekin kanuni ibraz tarihinden itibaren olarak işitilecek faiz miktarı ile takip ve yargılama giderleri toplamından az olamayacaktır.
Bu konuda herhangi bir mağduriyet yaşamanız ve aleyhiniz olacak bir duruma sebebiyet vermemeniz adına detaylı bilgi ve hukuki destek için Ankara Avukat Onur Yusuf Üregen ile iletişime geçmenizi öneririz.
Çek İcra Takibine Nasıl Konur?
Bankaya usulüne uygun olarak ibraz edilen ve karşılıksız çıkan bir çek, aslı ile birlikte yada çek bankaya sunulmuş fakat kısmen karşılıksız çıkmış ise banka çekin aslını bünyesinde ihtiva edeceğinden ön ve arka yüzünün fotokopileri ile birlikte icra takibine konulmak üzere takip talebi ile beraber yetkili icra müdürlüğüne verilir. Evrakları alan icra müdürlüğü borçluya ödeme emri gönderir. Çek kambiyo senedi olduğundan kendine özgü takip yoluna başvurabilir ancak gelen haciz yolu ile de takip edilebilir.
Bu hususta detaylı bilgi ve hukuki destek için Ankara Avukat Onur Yusuf Üregen ile iletişime geçmenizi öneririz.
Çek’e İstinaden Yapılan İcra Takibine Nasıl İtiraz Edilir?
Çek bir kambiyo senedi olduğundan ödeme emrine itiraz süresi 5 gündür. Bu süre ödeme emrinin tebliğinden itibaren başlamaktadır ve hak düşürücü süredir. Örneğin ödeme emri borçluya 13.02.2019 tarihinde tebliğ edildi. Süre 14.02.2019’den itibaren başlayacaktır.
Çek Ödenmezse Ne Olur?
Alacaklı bakımından;
Süresi içinde ibraz edilen bir çekin ödenmemesi halinde söz konusu ‘ödememe’ durumu kanunen öngörülen yollardan biri ile tespit ettirilmelidir. Bu hususta detaylı bilgi ve hukuki destek için Ankara Avukat Onur Yusuf Üregen ile iletişime geçmenizi öneririz.
Zira ödememeyi usulüne uygun tespit ettirmeyen hamil başvuru hakkını yitirir.
Ödememe halini tespit ettirdikten sonra başvuru hakkını kullanan hamil,
- çekin ödenmemiş bedelini
- ibraz tarihinden itibaren temerrüt faizini
- masraflarını
- bedelin binde üçünü aşmamak üzere komisyon ücretini talep edebilir. (TTK/810)
SAHTE ÇEK
Sahte çek tanzim etmek ve kullanma ceza hukuku anlamında bir suçtur. Çek ticari hayatta yaygın kullanımı ve tedavül kabiliyeti gözetilerek resmi nitelikli bir belge olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle sahte çek tanzim ederek kullanılan kişiler resmi belgede sahtecilik suçunu işlemiş olmakta dolayısı ile 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaları gerekmektedir. Sahte çekin piyasaya sürülerek kullanılması halinde esasen dolandırıcılık suçunun çek kullanmak sureti ile işlenmesi halinde cezayı arttırıcı nitelikli hal söz olduğu ve bu nedenle faile daha ağır bir ceza verilmesi gerektiğine işaret etmektedir.
Bu konuda herhangi bir mağduriyet yaşamamanız ve aleyhinize olacak bir duruma sebebiyet vermemeniz adına detaylı bilgi ve hukuki destek için Ankara Avukat Onur Yusuf Üregen ile iletişime geçmenizi öneririz.
Çekin İbraz Süresi Nasıldır?
Çek bir ödeme aracı olduğundan ve görüldüğünde ödenmesi gerektiğinden, kanunda çekin ibrazına ilişkin ve çeke özgü, belirli birtakım kesin süreler öngörülmüştür. Çek meşru hamil veya yetkili temsilcisi tarafından süresi içinde muhataba (bankaya) ibraz edilmelidir. Bu hususta detaylı bilgi ve hukuki destek için Ankara Avukat Onur Yusuf Üregen ile iletişime geçmenizi öneririz.
- Çek düzenlendiği yerde ödenecekse 10 gün
- Düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecek ise 1 ay
- Çek başka bir ülkede ödenecekse;
- Düzenleme ve ödeme yerleri aynı kıtada ise 1ay
- Düzenleme ve ödeme yerleri farklı kıtalarda ise 3 aylık süre içerisinde bankaya ibraz edilmeleri gerekir.
Çek Nasıl Ciro Edilir?
Ciro, emre yazılı senetlerin devri bakımından söz konusu olur. Bu anlamda emre yazılı senet niteliğinde bir çek muhakkak ciro da edilebilir. Fakat çekte ciro diğer kambiyo senetlerinden farklıdır. Ciro ibraz süresi bitmeden yapılmadır ve muhatabın yaptığı ciro çekte batıldır. Aksi kanıtlanıncaya dek tarihsiz bir ciro ibraz süresi içerisinde yapılmış sayılır. Kural olarak çek hangi türde yazılmış ise ona göre devredilir.
Dolayısı ile çekin ciro edilmesi emre yazılı olması halinde söz konusu olur. Bu hususta detaylı bilgi ve hukuki destek için Ankara Avukat Onur Yusuf Üregen ile iletişime geçmenizi öneririz.
Çeklerde Zamanaşımı Nasıldır?
- Hamilin açacağı davalar, ibraz süresinin bitiminden itibaren 3 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
- Hamile ödeyen kişilerden birisinin (sorumlu) açacağı dava ise çeki isteyerek ödediği veyahut çekin ödenmesinin kendisinden dava yolu ile talep edildiği tarihten itibaren 3 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Çek takibinde, takip işlemlerini yürütmek bakımından yetkili icra dairesi çek keşide yerinde veya muhatap banka şubesinin bulunduğu yerde veya genel yetki kuralı olana borçlunun yerleşim yerinin bulunduğu yer icra dairesidir.
Çekten doğan alacağınız icra yolu ile tahsil etmek için gerekli işemler ve detaylı bilgi için Ankara Avukat Onur Yusuf Üregen ile iletişime geçmenizi tavsiye ederiz.